Sajgon i o zyciu w Wietnamie

Wczoraj wieczorem dotarlam do Sajgonu. Brzydkie to miasto jest bardzo ! Taka mieszanka nowoczesnych hoteli, biurowcow i centrow handlowych z olbrzymimi swiecacymi neonami i malych zapyzialych domkow bez charakteru, szczurow biegajacych po chodnikach i bezdomnych spiacych na ulicach (tych widze po raz pierwszy w Wietnamie). Niestety Sajgon nie ma nic z uroku rownie ruchliwego Hanoi. No, a poza tym wreszcie jest cieplo, nawet goraco ale do tego wysoka wilgotnosc i duchota, ktora mnie wykancza. Moze tez moje wrazenia sa takie bo moje spotkanie z Sajgonem zaczelo sie od proby oszukania mnie, a potem kolejne. Najpierw taksowka na lotnisku. Pomijam takich co sami proponuja taksowki, bo to z gory widomo, u nas tez tak jest. Stanelam grzecznie w kolejce po taksowke "normalna". I co kierowca, chociaz mial wlaczony taksometr, chcial cene fix 150 000 VND - bo wozil tam juz duzo osob. A potem zaraz na poczatek zazadal 10. 000VND bo on zaplacil juz za wjazd na lotniako. Nie dalam mu tych 10 000 i powiedzialm, ze pozniej razem z tym co pokaze taksometr. Wyszlo 125 000, oczywiscie bez tych 10 ooo. Potem w hotelu. Obejrzalam dwa pokoje, jeden za 20$ z oknem na ruchliwa ulice, drugi za 17$ bez okna ale cicho. Hotel mial jeszcze jeden minus, nie mial komputerow z ktorych zwykle korzystam piszac moje relacje (do tej pory jak jeden maz wszedzie byly, w niektorych nawet w pokoju). Negocjowalam cene za pokoj z 17$ do 15$. Uznalam, ze jesli sie zgodza to zostane chociaz nie jest to do konca to czego szukam. Jakos nie chcieli zgodzic sie na te 15$, a ze to byl pierwszy do ktorego trafilam (przy pomocy Lonely Planet guide) to chcialam poszukac dalej. Obsluga jednak nie bardzo chciala mnie wypuscic wiedzac, ze jak wyjde to juz nie wroce (chociaz wrocialbym bo wstepnie zgodzili sie abym zostawilam plecak). W koncu zgodzili sie na 15$ i zaprowadzili mnie to takiego ktorego nie widzialam twierdzac, ze to jest przeciez taki sam standard jak tego wczesniejszego. Ale nie byl. Czulam sie oszukana i powiedzialam im to. W koncu zaproponowali mi ten o ktorym od poczatku rozmwialismy, ale ja nie chcialam juz tam zostac. Nie zgodzili sie na pozostawienie plecaka, wiec z 20kg na plecach ruszylam dalej (ta waga plecaka rosnie w zastarszajcaycm tempie, jak wyjezdzalam wazyl tak kolo 12.5 kg, teraz 20kg) Na szczescie nie daleko moze z 5m dalej zgarneli mnie kolejni do takiego hotelu kt z zewnatrz wydawal mi sie duzo drozszy. Od razu powiedzialam o jaki poziom cenowy mi chodzi i okazalo sie, ze maja calkiem mily, choc dosyc maly pokoj z oknem wychodzacym bokiem na ta ulice, wiec stopery w uszy i do lozka.

Dzisiaj rano obudzilam sie juz w nastroju "mam dosc". Chyba nastapilo "zmeczenie materialu" Wietnamem, albo ten Sajgon taki jest. Irytuje mnie wszystko: to jak mowia, to ze jest duszno, to ze jest brzydko, to ze jezdza tak bez przepisow, to ze sa taki nachali, to ze zaczepiaj wciaz i wciaz, to ze chca cos ciagle wcisnac i nie skutkuje powiedzenie im raz: nie, to ze obsluga w sklepach i knajpkach robi ci laske ze w ogole cos ci sprzeda. No jakos jest inaczej niz we wczesniejszych miastach. Oczywiscie kazde ogolnienie jest krzywdzace, wiec spotkalam i tutaj zyczliwe osoby, pokazujace bezinteresownie droge widzac, ze sie platam z mapa, miala obsluge w biurze, gdzie kupowalam zwiedzanie delty Mekong, ktora bezplatnie poszukala i zarezerwowala mi hotel na Phu Quoc, wyspie na ktorej chce spedzic ostatnie dni tych wakacji aby troche odpoczac tak "po normalnemu", mily kelner w japonskiej knajpce, ktory nie umiejac mi wytlumaczyc czym roznia sie dwa rodzaje tej samej wolowiny, pobiegl do kuchni i przyniosl tluszcz i obrazowo wytlumaczyl, ze jedna go ma a druga nie i to wplywa na smak (oczywiscie ta z tluszczem byla i lepsza i drozsza), a potem jak nie wiedzialam co za warzywo jem pobiegl raz jeszcze i po chwili doniosl mi po agnielsku, ze jest to dynia, albo dwoch milych Wietnamczykow kt zaczepili mnie w malej, lokalnej kanjpce sprzedaajcej pho, mowiac ze jestem wyzszy standard bo z jestem z Europy. A potem jak dowiedzieli sie ze z Polski to okazalo sie ze znaja dwie osoby: papieza JP II (co jest dosyc oczywiste) i Z. Lato - bo jeden z nich byl i jest fanem pilki noznej i jako dziecko doskonale pamieta mecze z Lato w druzynie. Ale jestem na nie dla Sajgonu. Bardzo chetnie za to wroce do polnocnej czesci, pomimo tego zimna jakim mnie przyjela.

Bylam dzisiaj w muzem wojny czy tez w dokladnym tlumaczeniu resztek powojennych. To miejsce przypomina o tragizmnie wojny, pokazuje prawdziwe ofiary wojny, zwyklych ludzi, ktorzy cierpnia do dzis. Amerykanie nie mogaca sobie poradzic z Viet Congiem w tunelach, zdecydowali odciac ich od zywnosci. Tereny delty Mekongu i kolo Sajgony byly najpierw zbombardowane, a potem zostaly zatrute chemicznie. Na tych terenach, chociaz to juz 35 lat po wojnie rodza sie do dzis uposledzone dzieci albo takie bez nog i rak, albo starsznie zdeformowane, albo niewidome albo bliznieta syjamskie. Bomby przciwpiechotne do dzis zabijaja i okaleczaj dzieci i doroslych. Jestes w tym muzeum, patrzysz na te wszystkie zdjecia i widzisz caly ogrom cierpienia i przeraznia na twarzach matek uciekajacych z dziecimi, zolnierzy walczacych po obu stronach, ofiar ktore juz nic nie powiedza. A wokol ciebie rzesze turystow pstrykaja sobie zdjecia przy kolejnych samolotach, dzialach czy wyrzutniach rakiet. Usmiechnieci, majacy kolejne pamiatkowe zdjecia: o popatrz tutaj tez bylem, w takim muzem, takie tam mieli samoloty.

Co do zdjec. Wietnamczycy uwieczniaja swoje sluby, tak jak my. Tyle, ze oni wybieraj takie miejsca w ktoych nam nie przyszloby do glowy zrobic sobie zdjecia np. muzem Miasta Ho Chi Min (obecna nazwa Sajgonu) albo muzem etnograficzne w Hanoi. Ubrani sa bardzo roznie, czesc po europejsku, w biale sukienki, czesc po europejsku w czerwone sukienki :-), ale sa tez i pary ktore wystepuja w tradycyjnych strojach. Tutaj dziewczyny na swoj slub i wesele maja co najmniej kilka sukienek (zalezy od zamoznosci). Jedna tradycyjna ao dai (taka dopasowana u gory suknia, dluga do ziemi, rozcieta na bokach, a pod spodem proste spodnie - bardzo seksowanie wygladaja w tych sukienkach), a potem kilka europejskich. Biedniejsze dziewczyny wypozyczaja tradycyjna suknie na slub, te bogatsze szyja. Europejskie skuienki zmieniaja co pol godziny, maks co godzine. Co chwila paraduja w innej. Do zdjec tez widzialam, ze zmieniaja te sukienki. Sluby zwykle organizuja dwa. Jedno przyjecie takie tardycyjne, dla rodzicow i rodziny, gdzie panstwo mlodzi wystepuja w tradycyjnych strojach. Potem dla przyjaciol i znajomych drugie, gdzie dziewczyny wystepuja wlasnie w tych zmienianych co jakis czas sukienkach eurpejskich. Czekajac w Hoi An na poprawiene po raz 6 ubrania (nie na moje nerwy takie szycie, nie z moim perfekcjonizmem i ich kompletnym brakiem perfekcjonizmu) mialam wiele czasu aby rozmawiac z obslugajac mnie dziewczyna. A ze ona za 3 miesiace wychodzi za maz to mi to wytlumaczyla bardzo dokladnie.

Ona mi rowniez powiedziala jak wyglada jej zycie na codzien. Pracuje 7dni na 7 od 8 do 10 wieczorem. Z chlopakiem widuje sie po pracy na chwile, bo potem on jedzie do siebie (tu nie ma zwyczaju mieszkania ze soba przed slubem). Ma tydzien urlopu w roku. Jej zarobki sa kompletnie uzaleznione od tego co sprzeda, ma 4% od wartosci. Srednio w zimie kiedy jest wiecej turystow zarabia 300-400$ miesiecznie, latem 100-200$ miesiecznie. Chociaz raz zdarzylo jej sie zarobic 60$. Jesli zapomni od klienta wziasc reszte zaplaty (a tak jej sie juz zdarzylo 4 razy) to musi to wszystko oddac wlasicicielowi ze swoje pensji. Ma piecioro rodzenstwa, z tego trojka jeszcze sie uczy. Jej ojciec pracuje fizycznie przenoszac jakies ciezary na dworze w sloncu czy deszczu i zrabia 100$ miesiecznie. Matka nie pracuje, bo jak pracowala to tak jak moja rozmowczyni i nie bylo jej od switu do nocy, no i nie mial sie kto zajac rodzina, a zarobila tyle co ojciec czyli 100$. Tak wiec utrzymanie rodziny spoczywa na barkach mojej rozmowczyni (z tego wszystkiego nie zapytalam jej jak ma na imie). Ona sam zakonczyla edukacje w wieku 13 lat. Jak miala 15 poszla do pracy. Pracuje juz 10 lat w tym fachu. Najpierw sprzatala i gotowala w takim samym sklepie, potem kroila material i pomagala szyc, a potem jak sie nauczyla angielskiego to zaczela sprzedawac. Dla mnie niesamowite, ze ona tego angielskiego nauczyla sie tylko w sklepie od turystow. Jak widac moglam z nia pogadac o roznych sprawach, co prawda czasami nie znala takich prostych slow, ale te krawieckie mial w malym placu. Pochodzi ze wsi kolo Hoi An. W Wietnami byla raz w Sajgonie i Danag (30 km od Hoi An). Nie podrozuje, bo to jest zbyt kosztowne i nie sadzi aby kiedykolwiek wyjechala gdzies poza Wietnam. Nie placi podatkow wiec na starosc jej dzieci beda musialy sie nia opiekowac i utrzymywac, tak jak ona teraz opiekuje sie swoim rodzicami. Martwi sie, bo jak juz wyjdzie za maz to musi sie przeprowadzic do meza rodziny (a tam wszyscy mieszkaja na kupie, lacznie z jego mlodszym bratem) i nie bedzie mogla opiekowac sie swoim rodzicami (chyba, ze w tajemnicy przed mezem). Po slubie jej tesciowie staja sie jej rodzina i to ich teraz trzeba utrzymywac, karmic, dogladac, pomagac. Ale nie moze zamieszkac z mezem osobno, bo wszyscy beda gadac, ze z nia jest cos nie tak skoro nie mieszka z rodzina meza. Tak tez beda mowic jesli nie wyjdzie za maz do powiedzmy 28 lat. Ale jest szczesliwa bo ma prace i nie wyobraza sobie nie miec pracy. Bo nawet jak ma wakacje to i tak mysli o pracy. Ale ona jest mloda wiec jest jej latwiej znalesc prace niz jej starym rodzicom. A ja tak dla porownania za motobike placilam 6$ i to byla jazda 50 km w jedna strone czekanie 3h i 50 km w druga.